Predavanje o učešću irske i srpske vojske na Solunskom frontu u okviru Beogradskog irskog festivala

Beogradski irski festival i Ministarstvo odbrane Republike Srbije zanimljivim istorijskim predavanjem obeležavaju stogodišnjicu proboja Solunskog fronta i kraj Prvog svetskog rata.

Teme predavanja, koje će se 14. marta održati u Domu vojske od 13 do 17 časova, su:

• „Zaboravljeni front. Irska, Srbija i Solunski front. Manje nacije i periferija u Prvom svetskom ratu”
• „Flora Sends i njeno učešće u Prvom svetskom ratu”
• „Srpska vojska na Solunskom frontu”

Iako ova istorijska epizoda ima veliki značaj za Srbiju, ostala je zanemarena u očima zapadne istoriografije. Upravo u rovovima Solunskog fronta srpski i irski saborci borili su se ne samo protiv neprijatelja, nego i protiv čežnje za domom i prepuštenosti zaboravu. Tri istaknuta istoričara, jedan irski i dva srpska, Dr. Conor Mulvagh, Dr. Danilo Šarenac i Puk.Dr. Slobodan Đukić predstaviće nam u svojim predavanjima kako je to bilo živeti, boriti se i umirati u rovovima Solunskog fronta

Flora Sends (Flora Sandes) Britanka, rođena u irskoj porodici 22. januara 1876. godine, bila je jedina žena bitansko-irskog porekla koja je zvanično služila kao vojnik u Prvom svetskom ratu. U početku je bila volonter za St John Ambulance, ali kada je stigla u Kraljevinu Srbiju, usred ratne pometnje, zvanično se priključila vojsci Srbije. Uskoro je bila unapređena u čin kapetana. Njene ratne zasluge bile su tolike da je 2009. godine, jedna ulica u Beogradu ponela njeno ime.

 

Učesnici / predavači:

Dr. Conor Mulvagh je predavač Irske istorije na University College Dublin (UCD). Trenutno istražuje istoriju UCD tokom irske revolucije. Dr. Mulvagh predaje na temu sećanja i komemoracije, kao i istoriju Britanije i Irske u 19. i 20. veku.

Dr. Danilo Šarenac je naučni saradnik Instituta za savremenu istoriju u Beogradu. Pripada grupi mlađih srpskih istoričara sa bogatim međunarodnim iskustvom. Diplomu je stekao na Univerzitetu u Beogradu, zvanje mastera na Univerzitetu u Budimpešti a doktorat ponovo na Univerzitetu u Beogradu.

Pukovnik Dr. Slobodan Đukić je autor knjige “Srpska vojska na Solunskom frontu“.

Dan nakon predavanja, 15. marta od 20.30h, u Kinoteci (Kosovska 11) će biti prikazan storijski dokumentarni film “Golgota Srbije” Stanislava Krakova o sudbini srpske nacije tokom Prvog svetskog rata (1914 -1918).

 

Ovaj film se smatra umetničkim delom i najboljim dokumentarnim filmom snimljenim u Kraljevini Jugoslaviji, i okarakterisan je kao kinematografsko delo od izuzetnog istorijskog i kulturnog značaja. Kroz film nas vode citati istaknutih državnika, istoričara, i vojnih posmatrača tokom ratnih dešavanja na Balkanu. U nedostatku originalnog dokumentarnog materijala izgubljenog u toku rata, neke scene su naknadno rekonstruisane. U filmu takođe možemo čuti i irsku koračnicu iz Prvog svetskog rata „It’s a long way to Tipperary”. Prva projekcija filma zakazana je 1940 godine, ali je u međuvremenu film zabranjen, jer su cenzori smatrali da bi mogao negativno da utiče na odnose sa stranim zemljama. U avgustu iste godine film je prikazan sa velikim uspehom, uz nekoliko izbačenih scena. Materijal je obnovljen sedamdesetih godina, ali je po drugi put prikazan tek 24. februara 1992. godine u Sava centru.

Program Beogradskog irskog festivala, koji se održava od 9. do 18. marta, inspirisan je Evropskom godinom kulturne baštine, za koju je 2018. proglašena od strane Evropskog parlamenta, pa publiku očekuju najznačajnija i najnovija filmska ostvarenja iz Irske, predavanja i izložbe, koncerti, pozorišne predstave, radionice i drugi atraktivni kulturni događaji, kao i niz zanimljivih gastronomskih dogodovština.